Hava Filtresi Nedir?
Hava filtreleri, toz kütlesini tutarak motor içine yanma için gerekli olan temiz havayı verir ve motoru aşınmaya karşı korur.Mayıs 12, 2022
Atmosferden alınan hava, motorlu taşıtlarda, iş makinelerinde, uçaklarda ve helikopterlerde tahrik ünitesi olan her içten yanmalı motorun temel çalışma faktörüdür. Motorun 1 kg yakıtı yakmak için minimum 14,5 kg havaya ihtiyacı vardır. Nominal koşullarda çalışma sırasında binek araç motorları saatte 150-400 m3 hava emer. Kamyon motorları için değer 900-1400 m3/h, Leopard 2 tankının motoru için ise 6.000 m3/h'nin üzerindedir.
Yanmalı motorlar hava ile çeşitli kirleticileri emer. Araçların hareketi veya rüzgarla yerden birkaç metre yüksekliğe yükselen mineral tozu, çalıştırılan teknik cihazlar için yaygın olarak zararlı bir hava kirleticidir. Havadaki toz konsantrasyonu, kirli havanın karakteristik bir özelliğidir ve ölçüsü, 1 m3 atmosferik havada bulunan toz kütlesidir (gram veya mg olarak). Tipik konsantrasyonlar, temiz kırsal ortamlarda 0,01 mg/m3'ten ve çöl ağır vasıta konvoylarında yaklaşık 20 g/m3'e kadar değişebilir [1].
[Hava filtreleri], bu toz kütlesini tutarak motor içine yanma için gerekli olan temiz havayı verir ve motoru aşınmaya karşı korur.
Modern binek otomobil motorlarındaki giriş hava filtrasyon sistemlerinde, pileli filtre kağıdından yapılmış panel filtreli tek kademeli filtreler kullanılır. Kamyonlar, ağır vasıtalar ve yüksek toz konsantrasyon koşullarında çalıştırılan diğer araçlar genellikle iki aşamalı filtreleme sistemleri ile donatılmıştır.
İlk aşama atalet filtresi (ön filtreleme), burada daha büyük boyutlu partiküllerin tutulması sağlanır ; ikinci filtrasyon aşaması ise pileli filtre kağıdından yapılmış silindirik gözenekli panel filtresidir nihai süzme işlemini gerçekleştirerek yanma odasına temiz hava vererek motor ve bileşenlerini aşınmaya karşı korur.
Hava Filtresi İşlevi Nedir?
Yol yüzeyleri, birçok farklı kaynaktan gelen partiküllerin biriktirildiği yerlerdir. Her şeyden önce, yolu çevreleyen topraktan, dünya yüzeyinin yaklaşık üçte birini kaplayan kum ve çöl alanlarından rüzgarla savrulan mineral tozdur [1]. Bunlara saha çalışmaları, yol çalışmaları veya inşaat çalışmaları sırasında oluşan tozlar dahildir. Parçacıklar arasında buz çözme için kullanılan tuz, bitki maddesi, polen, hayvan kılı ve çevredeki diğer biyolojik maddeler yer alabilir [2]. Doğal süreçlerin dışında, tarım, endüstriyel üretim ve madencilik dahil olmak üzere insan faaliyetleri sonucunda önemli miktarda toz partikülü oluşur [3].
İnsani kaynaklardan oluşan kirlilik, fren ve bağlantı bileşenleri [4,5,6] ve lastiğin yolla teması [7,8,9] sırasındaki sürtünme sonucunda atmosfere salınan partikülleri içerir. Bunlar, kurum dahil olmak üzere motorun egzoz gazlarından gelen partikülleri ve motor bileşenlerinin aşınmasına neden olacak partikülleri içerir.
Motor aşınması 1-40 µm arası toz partiküllerinden kaynaklanır ve en zararlı partiküller 1-20 µm aralığında meydana gelir [1, 8]. Havada asılı duran, temel bileşeni silika (SiO2) olan ve içindeki toz miktarı %60-90 aralığında olan, aynı zamanda yüksek sertliğe sahip toz en yaygın olanıdır.
Silika, piston segmanları, silindir kovanları, krank mili ana yatak muyluları ve kovanları, valfler ve valf kılavuzları dahil olmak üzere yüksek motor bileşeni aşınmasının ana nedenidir [14]. Bu bileşenlerin kullanım ömrünü kısaltır. İçten yanmalı motorlardaki hava giriş sisteminin görevi, motor silindirlerine, motor silindirlerinde yakıt yanma sürecinin doğru seyrini sağlayacak şekilde uygun miktarlarda ve uygun parametrelerle hava vermektir.
Önemli bir görev, motor bileşenlerinin aşınmasını en aza indirmek için motor silindirlerine uygun kalitede (temizlik) hava sağlamaktır. Emme sisteminin bir diğer görevi, motordaki yanma sürecinin gürültüsünü sönümlemek ve motor gücünü artırmaktır.
Düzgün tasarlanmış bir motor hava filtresi, motor giriş havasındaki toz konsantrasyonunu kabul edilebilir bir düzeye düşürür, düşük kısıtlamaya sahiptir, motor gürültüsünü azaltır, akış gürültüsü kaynağı değildir ve yüksek çalışma güvenilirliğine sahiptir. Basit, küçük, ucuz ve servisi kolay olmalıdır.
Aracınıza uygun hava filtresini bulmak için araç filtreleri kataloğumuzu inceleyebilirsiniz.
Ayrıca, en çok tercih edilen hava filtrelerimizi linklere tıklayarak inceleyebilirsiniz.
Hava Filtresi Kullanım Ömrü (Değiştirme Sıklığı) Nedir?
Hava filtresi motorun solunum sistemidir. Tıkandıklarında, motora giden hava kalitesi etkilenir. Bu sebeple, yakıtın verimli şekilde yanmamasına yol açar. Hava filtresi çok kirli ve kısıtlayıcı hale geldiyse değiştirilmesi önerilir. Araç genellikle düşük performans, artan emisyon ve diğer belirtileri gösterir. Bu belirtiler fark edildiğinde en kısa sürede hava filtresi değiştirilmelidir.
Temiz bir hava filtresi ile yakıt tasarrufu edebilir, motorunu aşınmadan koruyabilir ve diğer birçok avantajı sağlayabilir. Hava filtresi tıkanması çalıştığı ortama göre değişiklik göstermekle beraber genellikle binek araç için hava filtresi, araç 30.000 – 35.000 Km, hafif ticari araç için 25.000 – 30.000 Km ve ağır ticari araç için her 20.000 Km'de bir değiştirilmelidir.
Ömrü Dolmuş Hava Filtresinin Belirtileri Nedir?
Motor Sesleri
Araba sesleri farklı bileşenlerden kaynaklanabilir. Kirli hava filtresi bunlardan biridir. Aracınız normal performans sergilediği zaman hareket ettiğinde ve motor çalıştırıldığında, kolayca fark edilmeyen titreşimlerle pürüzsüz çalışma olmalıdır. Titreşimler alışılmadık bir şekilde yüksek olursa, kötü bir hava filtresi anlamına gelebilir. Ayrıca, küçük patlamalar gibi sesler varsa bu da bir göstergedir.
Motorun ikaz ışığı
Birçok modern motorun yanma döngüsünde, az miktarda yakıt yakmak için büyük miktarda hava gerekir. Hava filtresi tıkanırsa, her yanma döngüsü için yeteri kadar hava olmayacaktır. Bu nedenle motor ikaz ışığı yanabilir. Nedenin anlaşılması için oto-servislerde araç bilgisayarı ile hata kodunun belirlenmesi gerekir.
Benzin Kokusu
Arabadaki benzin kokusu yanmamış yakıtı gösterebilir. Bu genellikle arabayı başlatırken olur. Filtre çok kirliyse, verimli yanmayı sağlamak için yeterli havayı geçirmez. Sonuç olarak, benzin dumanı egzozdan çıkar. Bu, hava filtresinin hasar gördüğü ve acilen değiştirilmesi gerektiği anlamına gelir.
Kirli Hava Filtresi
Yeni bir filtre genellikle beyazdır veya yeni olduğunda beyaza yakın bir renktir. Zamanla, filtre malzemesi üzerinde toz ve partikül birikmesi nedeniyle koyulaşır. Kirli bir filtreyi görünüşüne göre kolayca anlayabilirsiniz. Her araç bakımı esnasında hava filtresi muayenesini rutin hale getirmeniz önerilir. Bu şekilde, filtrenin ömrünün sonuna yaklaştığını bilirsiniz.
Azaltılmış Yakıt Ekonomisi
Yeterli hava olmadığında, motor sistemleri daha fazla yakıt yakar. Hava filtreniz tıkalı ise arabanız normalden daha fazla yakıt tüketimi yapıyor olacaktır.
Azaltılmış Beygir Gücü
Hava filtresi kirli olduğunda, motora yeterli hava akışına izin veremez. Gaza bastığınızda, sarsıntı hareketleri yaşayabilirsiniz. Bu, motorun yeteri güçte çalışamadığının göstergesidir. Bahsedilen belirtinin birkaç nedeni varken, kirli hava filtresi bu nedenlerden biridir. Belirtileri fark ederseniz, hava filtrenizi kontrol etmenizi öneririz.
Egzozda Siyah Duman veya Alev
Egzoz borusundan siyah duman veya alev çıktığını fark ederseniz, motorun yeterli hava almadığının bir işaretidir. Hava filtresi muhtemelen kirli ve ciddi şekilde tıkanmış. Derhal ele alınması gereken riskli ve tehlikeli bir durumdur. Yanma döngüsü, yetersiz hava beslemesi nedeniyle tüm yakıtı yakamaz ve yanmamış yakıtın egzozdan çıkmasına neden olur. Yakıt egzoz borusundan geçerken, bazı patlayıcı sesler bile üretebilir. Önerilen aracınızın en kısa sürede oto-servise götürülmesidir.
Kaynaklar
- [1] Tadeusz Dziubak and Sebastian Dominik Dziubak. Experimental Study of Filtration Materials Used in the Car Air Intake. Materials (Basel). 2020 Aug. 13(16). 3498.
- [2] T. Dziubak. Material Properties Analysis with Addition of Nanofibres for Air Intake Filtration in Internal Combustion Engines. Internatıonal Journal Of Automotıve And Mechanıcal Engıneerıng. (2021). 18(1). 8621 – 8636.
- [3] S.Karthikayan, B.Nagalingeswara Raju, G.Sankaranarayanan, M.Purushothaman. Study of Air Intake System of Turbo Charged Diesel Engines. Frontiers in Automobile and Mechanical Engineering.2010. 175-178
- [4] T. Jaroszczyk, J. Wake, M. J. Connor. Factors Affecting the Performance of Engine Air Filters. Journal of Engineering for Gas Turbines and Power.2010. 115 693-699.
- [5] Hava Filtresi: Kesin Kılavuz - MZW Motor
- [6] Kirli Hava Filtresi Performansı Nasıl Etkiler - Konvoy Otomatik Onarım (convoyautorepair.com)
